Leeuwarden, juni 2025

Mastitismanagement met behulp van chloordioxide

Chloordioxide (ClO₂) is een krachtig desinfectiemiddel dat ook in de melkveehouderij wordt ingezet om uiergezondheid te ondersteunen, met name bij het voorkomen van nieuwe uierinfecties (mastitis). Hieronder leggen we uit hoe chloordioxide wordt gevormd uit natriumchloriet en melkzuur, en hoe dit helpt in de praktijk:

1. Vorming van chloordioxide uit natriumchloriet en melkzuur
Chloordioxide (ClO₂) ontstaat door een zure activering van natriumchloriet (NaClO₂). Dit gebeurt in de praktijk vaak met een mild zuur zoals melkzuur (lactic acid). De reactie kan schematisch worden weergegeven als:

5 NaClO₂ + 4 CH₃CHOHCOOH (melkzuur) → 4 ClO₂ + andere bijproducten
Bij deze reactie komt chloordioxidegas vrij, dat in water opgelost kan worden voor gebruik als desinfectiemiddel.

2. Hoe werkt chloordioxide tegen uierinfecties?
Chloordioxide werkt als een sterk oxidatiemiddel met breed antimicrobieel spectrum. Het doodt bacteriën, gisten, schimmels en virussen door oxidatie van celwanden, eiwitten en DNA. In de context van de melkveehouderij:

✅ Voorkoming van nieuwe infecties via speendesinfectie (dipping/spraying):
Na het melken worden de spenen van de koeien vaak gedesinfecteerd.

Als er resten van melk of micro-organismen op de speenhuid zitten, kunnen die infecties veroorzaken (vooral via het openstaande speenkanaal).

Chloordioxide-oplossing, aangemaakt uit natriumchloriet + melkzuur, wordt gebruikt als natte dip of spray.

Het doodt pathogene bacteriën (zoals Staphylococcus aureus, Streptococcus uberis, E. coli) op de speen, waardoor de kans op nieuwe infecties daalt.

3. Waarom melkzuur als activator?
Melkzuur is milder dan bijvoorbeeld zoutzuur of zwavelzuur, maar nog steeds voldoende zuur om de reactie te activeren.

Het is veilig voor de huid en wordt vaak gebruikt in uierverzorgingsproducten.

Het verlaagt de pH, wat de werking van chloordioxide optimaliseert.

4. Voordelen van chloordioxide in uiergezondheid
Snel en effectief tegen een breed spectrum aan ziekteverwekkers.

Laat weinig residuen achter; veilig bij correct gebruik.

Minder kans op resistentieontwikkeling dan bij antibiotica.

Kan ook worden gebruikt in het spoelen van melkklauwen en leidingen (hygiëne in melkinstallatie).

Samengevat
Chloordioxide, bereid uit natriumchloriet en melkzuur, is een krachtig en veilig desinfectiemiddel dat melkveehouders inzetten om nieuwe uierinfecties te voorkomen, vooral via speendesinfectie na het melken.

Hoe effectief chloordioxide werkt tegen mastitisverwekkers is in onderstaande tabel goed te zien: